امروز دوم ماه حوت برابر با 21 فبروری تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ افغانستان و جهان وقایع مهمی روی داده است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
يمان سعد آباد به تصويب رسيد/1315
در چنین روزی پيمان سعد آباد میان سران کشور های ایان، افغانستان و ترکیه، در کاخ سعد آباد ایران به امضاء رسید.
قرارداد سعدآباد نوعي پيمان عدم تعرّض ميان ايران، افغانستان و تركيه بود. از جانب کشور ما در امضاء این پیمان محمد ظاهر شاه حضور به هم رسانده بود.
اعلان حالت اضطراری در کابل/1367.
به دنبال خروج سربازان شوروی سابق از افغانستان، حکومت کابل حالت اضطرار اعلان کرد.
خروج نیرو های قشون سرخ شوروی سبب شد تا نیرو های مجاهدین در راولپندی پاکستان تشکیل جلسه دهند و تصمیم به انتقال قدرت به افغانستان برای رسیدن به قدرت سیاسی بگیرند. دکتر نجیب الله به عنوان آخرین بازمانده حکومت خلق و پرچم در افغانستان، در برابر نیرو های مجاهدین مقاومت کرد و بار اول آن ها را در جلال آباد شکست داد. بعد از آن درگیری های مسلحانه و جنگ های خونین شدت بیشتر به خود گرفت.
رویداد ها:
1514 – زادروز شاه طهماسب صفوي
شاه طهماسب یکم، دومين شاه از دودمان صفويان 21 فبروری سال 1514 در نيمه شب به دنيا آمد و به همين سبب بسياري از مورخان 22 فبروری را زادروز او نوشته اند. وي پس از درگذشت پدرش شاه اسماعيل، در ده سالگي به سلطنت ايران رسيد و پنج دهه حكومت كرد.
از رويدادهاي عصر شاه طهماسب يکم آمدن آنتوني جنكينسون انگلیسیAnthony Jenkinson از جانب اليزابت اول (1533 – 1603) از راه روسیه به قزوين و ملاقات او با شاه طهماسب در بیستم نوامبر 1562 و دادن نامه و هدایای پادشاه انگلستان است.
1916 – نبرد وردن Verdun، خونین ترین نبرد تاریخ آغاز شد
در جريان جنگ جهاني اول، از چنين روزي نبرد وردن Verdun در منطقه اي به همين نام در شمال شرقي فرانسه آغاز شد و تا 18 دسامبر 1916 ادامه يافت. در اين خونين ترين نبرد تاريخ بشر، 689 هزار فرانسوي و آلماني کشته و بيش از 300 هزار تن ديگر مجروح شدند (هرماه، 70 هزار کشته). جمع کشته شدگان فرانسوي 362 هزار و مجروحان اين کشور بيش از 200 هزار تن گزارش شده است. منطقه نبرد پوشيده از تپه بود. در اين نبرد بيش از 40 ميليون گلوله توپ شليک شد.
1930 – «پلوتو» يكي ديگر از سيارات منظومه شمسي رصد شد.
پيمان سعد آباد به تصويب رسيد/1315
در چنین روزی پيمان سعد آباد به تصويب رسيد.
قرارداد سعدآباد نوعي پيمان عدم تعرّض ميان ايران، افغانستان و تركيه بود.
1947 – ساخت دوربین عکس فوری (پولاروید)
21 فبروری 1947 در نیویورک اعلام شد که دوربینی ساخته شده است که عکسبرداری با آن نیاز به تاریکخانه ندارد، فیلم آن کاغذ عکس است و پس از برداشتن تصویر چند ثانیه تا یک دقیقه طول می کشد تا محصول کار به دست آید. با اعلام این خبر، دوربین «پولاروید» وارد بازار شد. از دهه آخر قرن بيستم به تدریج دوربین های دیجیتال که نیاز به فیلم و ظهور و ثبوت ندارند و تصاویرشان قابل ادیت کردن و حتی تغییر شکل است جای دوربین های سابق را گرفته اند و چاپ عکس این دوربین ها نیز با پرینتر کامپیوتر صورت می گیرد. ولی فن عکاسی ازجمله مهارت در Shutter Speed (زمان باز بودن دریچه) و F. stop (میزان بازبودن دریچه) و … تغییر نکرده است.
1842 – چرخ خیاطی اختراع شد
John Greenough آمریکایی مشخصات ماشین دوزندگی (اصطلاحا چرخ خیاطی) را که ساخته بود به عنوان اختراع خود به ثبت داد. پیش از او توماس سینت Th. Saintنگلیسی در سال 1790، برتولمی تیمونیه فرانسوی در 1830و والتر هانت W. Hunt آمریکایی در سال 1832 هرکدام نوعی چرخ خیاطی اختراع کرده بودند. پس از جان گرینو، در سال 1854 ایساک سینگر نوع کاملتر چرخ خیاطی را ساخت که به تدریج تکمیل شده است.
1965 – «حاج مالک الشبّاز و در جامعه آمريکا معروف به ملكم ايكس Malcolm X»، يك رهبر مسلمانان آمريكا در يك جلسه سخنراني در شهر نيويورك هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد. وي که 40 ساله و از مبارزان تامين حقوق مدني سياهپوستان بود در عين حال يک ناسيوناليست سياهپوست بود.
مناسبت ها
روز جهانی زبان مادری
روز ۲۱ فبروری از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شدهاست. نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی انجام شدهاست. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبانها اعلام کرد.
دلیل نامگذاری روز جهانی زبان مادری از زمانی آغاز شد که در سال ۱۹۵۲ دانشجویان دانشگاههای مختلف شهر داکا پایتخت امروزی کشور بنگلادش که در آن زمان پاکستان شرقی نامیده میشد و هنوز مستقل نشده بود، از جمله دانشجویان دانشگاه داکا و دانشکده پزشکی آن تلاش جهت ملی کردن زبان بنگالی به عنوان دومین زبان پاکستان (در کنار زبان اردو) تظاهرات مسالمت آمیزی در این شهر براه انداختند. به دنبال این حرکت دانشجویان، پولیس به آنها تیر اندازی کرده عدهای از آنها را کشت. بعد از استقلال بنگلادش از پاکستان و به درخواست این کشور، برای اولین بار سازمان یونسکو در ۱۷ نوامبر سال ۱۹۹۹ روز ۲۱ نوامبر (برابر با دوم و گاهی اول حوت) را روز جهانی زبان مادری نامید و از سال ۲۰۰۰ این روز در بیشتر کشورها گرامی داشته میشود و برنامههایی در ارتباط با این روز برگزار میگردد.
زادروزها
۱۹۲۱ – زادروز جان رالز، فیلسوف و نویسنده آمریکایی
۱۹۲۴ – زادروز رابرت موگابه، سیاستمدار زیمبابوهای؛ رهبر، نخستوزیر و رئیسجمهور این کشور
۱۹۳۷ – زادروز هارالد پنجم، پادشاه نروژ
۱۹۸۰ – زادروز جیگمی خسار نامگیال وانگچوک، پادشاه بوتان
۱۹۸۹ – زادروز کوربین بلو، بازیگر، مدل، رقصنده و خوانندۀ آمریکایی
۱۸۹۳ – زادروز آندرس سگوبیا، گیتاریست اسپانیایی.
۱۹۴۶ – زادروز آلن ریکمن، هنرپیشه انگلیسی
۱۹۵۱ – زادروز گوردن براون، پنجاه و دومین نخست وزیر بریتانیا.
درگذشتها
۱۶۷۷ – درگذشت باروخ اسپینوزا، فیلسوف هلندی.
۱۹۲۶ – درگذشت هایک کامرلینگ اونس، فیزیکدان هلندی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۱۳
۱۹۴۱ – درگذشت فردریک بنتینگ، زیستشناس کانادائی؛ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۲۳
۱۹۶۵ – درگذشت مالکوم ایکس، فعال حقوق بشر و مدافع حقوق سیاهپوستان آمریکایی
۱۹۸۴ – درگذشت میخائیل شولوخف، نویسنده روس؛ برنده جایزه نوبل ادبیات سال۱۹۶۵
۱۹۹۱ – درگذشت عبدالرحمن شرفکندی، نویسنده، مترجم و شاعر کرد ایرانی ؛ مترجم کتاب قانون در طب نوشته ابوعلی سینا.