تقویم تاریخ ( ۱ ماه جدی )

 

امروز 1 ماه جدی برابر با 22 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوه پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

تصرف شهر فیصل آباد توسط احمد شاه بابا/1766 میلادی

تصویر مرتبط

غازيان افغان به رهبری احمدشاه بابا سربازان دشمن در هندوستان را شکست داده و در چنین روزی موفق به تصرف شهر مهم فیصل آباد آن کشور شدند. . اين جنگ در ادامه دیگر فتوحات افغان ها در هند صورت گرفت. احمد شاه بابای بزرگ که به احمد شاه دُرّانی و احمد خان اَبدالی هم شناخته‌است، از دودمان درانی‌ها، در ولایت هرات چشم به جهان گشود و بخاطر خدماتی که به ملت افغان کرده، به لقب «بابا» نامیده شده است. این لقب به آن عده اشخاص برجسته ایراد میشود، که در دل و جان ملت راه پیدا کرده باشد، و یک خدمت عظیم را به آنها کرده باشد. معروف ترين جنگ احمدشاه نبرد پانی پت مي باشد که در آن احمدشاه بابا ،مراتهه ها را از دهلی عقب راند.

تولد محجوبه هروي/1285 ه .ش

محجوبه هروی در چنین روزی در بادغیس (از توابع سابق هرات) زاده شد و از پدرش فقه و صرف و نحو و ادبیات و علوم دینی و خوشنویسی آموخت. پدر وی ابوالقاسم‌خان، منشی سردار غوث‌الدینخان غوری، در زمان امیر عبدالرحمن خان بود. بنا به شرح حالی که خود نوشته‌است.

محجوبه از سن چهارده سالگی شعر می‌سرود. نخست عضو انجمن ادبی هرات شد و سپس به آموزگاری در مدارس دخترانه هرات پرداخت.

گرایشش به شعر گفتن با شنیدن اشعار مستوره غوری شکل گرفت و مدتی به طور مخفیانه سخن‌سرایی کرد. هنگامی که مستوره از وضعیت او باخبر شد یکی از غزل‌های خود را برای محجوبه هروی فرستاد تا آن را مخمس کند و صفورا موفق شد این کار را به خوبی انجام دهد و مورد تشویق مستوره و اطرافیان خویش واقع شود.

محجوبه هروی زندگی زناشویی خوبی با همسرش میرزا غلام نداشته و تا زمانی که شوهرش در قید حیات بوده او امکان شرکت در محافل ادبی را نداشته است.

محجوبه هروی دیوانی با سه هزار بیت دارد.دیوان محجوبه هروی، در سال ۱۳۴۷ خورشیدی، توسط محمد علم غواص در هرات به چاپ رسید.

محجوبه در سال ۱۳۴۵ در شهر هرات درگذشت.

مححوبه هروي از شعراي خوش قريحة اين ديار ، در چنین روزی در ولايت بادغيس ديده به جهان گشود. وي زبانهاي دري و عربي را نزد پدر و مادر خود آموخت و در علم فقه تسلط يافت.  محجوبه در سن (14) ساله گي به سرودن شعر شروع كرد. اين شاعر داراي طبع روان بود و در سرودن انواع  مختلف شعر، دسترسي كامل داشت. مجموع ابيات سرود شده وي تقريباً به (5 ) هزار بيت ميرسد. محجوبه در برج حوت (1345) هجري شمسي، وفات كرد.

وفات استاد محمد ضمیر صافی از شخصیت های نامور کشور/۱۳۷۸

استاد محمدحسن ضمير صافی زادۀ ١٣٠٨ خورشیدی بود. او دانشمند برجسته در حوزۀ تاريخ و ادب زبان پشتو، از اعضای نخستين سازمان ويښ ځلميان (جوانان بيدار)، مدير دفتر تاريخ و ادبيات پشتو تولڼه (فرهنگسرای زبان پشتو)، رئيس دانشکدۀ ادبيات و علوم بشری و سرپرست آکادمی علوم افغانستان بود.

پوهاند ضمير صافی که در جوانی، از جمله اعضای فعال جنبش ويښ ځلمیان بود، بعدها از فعاليت سياسی دست کشيد و بيشتر به‌کارهای فرهنگی و پژوهشی پرداخت. او در سمینارها و کنفرانس‌های متعددی علمی و تحقیقاتی، منطقه‌ی و بین‌المللی، شرکت ورزید و بیشتر از ٢٠٠ مقاله، تعدادی شعر و حدود ٧٠ عنوان کتاب به‌صورت تأليف يا ترجمه به‌زبان‌های پښتو، دری و انگلیسی از خود به‌يادگار گذاشت. وی همچنان مدتی ریاسـت پروژۀ تاریخ تمدن آسـیای مرکزی یونسـکو را نیز بر عهده داشـت.

اولین دسته از نیروهای حافظ صلح بین‌المللی به کابل رسیدند./1380

تصویر مرتبط

این نیروها به نام نیروهای بین المللی کمک به امنیت یا آیساف خوانده می‌شوند. با ورود این نیروها به افغانستان، جنگ نیروهای بین المللی علیه شورشیان وابسته به گروه طالبان آغاز شد.

عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد برای کمک به حفظ صلح و امنیت و پایداری آن در جامعهٔ بین‌المللی است. نیروهای حافظ صلح می‌کوشند از طریق برقراری صلح و روش‌های مسالمت‌آمیز به خشونت‌ها و درگیری‌های ایجاد شده در داخل یک کشور یا میان دو کشور درگیر خاتمه دهند. عملیات حفظ صلح با ایجاد یا اعادهٔ صلح متفاوت است.
منشور ملل متحد مسئولیت اجرای عملیات حفظ صلح را بر عهدهٔ شورای امنیت سازمان ملل متحدگذاشته‌است. نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد، موسوم به کلاه آبی‌ها از نیروهای بسیاری، متشکل از نیروهای نظامی (سربازان، افسران پلیس) و نیروهای غیر نظامی ایجاد شده‌است.

انتقال قدرت از استاد ربانی به حامد کرزی/1380

نتیجه تصویری برای انتقال قدرت از استاد ربانی به حامد کرزی

با تشکیل حاکمیت موقت و قرار گرفتن حامد کرزی، در راس این اداره، استاد برهان الدین ربانی، رییس جمهور وقت دولت مجاهدین که  نمایندگانش با اشتراک در کنفرانس، معاهده بن را امضا کرده بودند، در چنین روزی  در یک مراسم رسمی، قدرت را به حاکمیت موقت ایجاد شده تسلیم داد. تسلیم قدرت از سوی برهان الدین ربانی به حامد کرزی، در نوع خود در افغانستان بی نظیر بود. این برای اولین بار بود که در تاریخ افغانستان، قدرت – در بلندترین سطح- بدون خونریزی، بدون کودتا و بدون شورش و در آرامی از یک مرجع به مرجع دیگری سپرده می شد.

حکومت موقت در کنار این که مسوولیت متمرکز سازی قدرت در افغانستان را به عهده داشت، بر اساس موافقتنامه بن موظف شده بود که مسوولیت های دیگری را نیز در راستای بهترسازی وضعیت اجتماعی و سیاسی به انجام برساند.

1738 سال پیش از میلاد – «خور روز» 

«يكم ماه جدی » از 1738 سال پيش از ميلاد «خور روز» ناميده شده است که به زعم آریایی های باستان، روز تولد دوباره خورشيد پس از بلندترين شب سال بوده است. سال 1738 قبل از ميلاد (3746 سال پيش) را يک تقويم ويژه پارسيان هند (زرتشتيان آریایی که پس از حمله اعراب مسلمان در سده هفتم ميلادي جلاي وطن کردند و به هند رفتند و در آنجا ماندگار شده اند) به دست داده است. آریایی های باستان که با نگراني از طولاني بودن شب و ترس از بازنيامدن خورشيد تا سپيده دم در کنار يکديگر بيدار مي نشستند و خود را سرگرم مي کردند تا اندوه ظلمت را فراموش کنند، روز پس از آن شب (يكم ماه جدی را كه «خور روز»، زادروز خورشيد مي خواندند به استراحت مي پرداختند و تعطيل عمومي بود. در اين روز عمدتا به اين لحاظ از كار دست مي كشيدند كه نمي خواستند احيانا مرتكب بدي كردن بويژه دروغ گفتن شوند كه ارتكاب هر كار بد، هرچند كوچك، در روز تولد خورشيد گناهي بزرگ شمرده مي شد.

1845 – و به این سان داستویفسکی از اعدام رهید

تزار نیکلای یکم امپراتور روسیه که دقیقا جریان انقلابات سال 1848 اروپا را دنبال کرده بود برای جلوگیری از وقوع چنین انقلابی در روسیه هرگونه نشست و گردهمایی و حتی شب نشینی روشنفکران روس را ممنوع کرده بود. بعدا به تزار خبردادند که گروهی از روشنفکران روس به ابتکار پتراشفسکی محفلی تشکیل داده و بحث سیاسی می کنند. (مورخان انگلیسی زبان این محفل را «پتراشفسکی سرکل Petrashevsky Circle» نام نهاده اند). تزار به راههای متعدد از جمله دادن اخطار متوسل شد تا این محفل را از هم بپاشاند و چون موفق نشد دستور دستگیری برجستگان محفل را صادر کرد که به تدریج بازداشت و محاکمه و شماری از آنان ازجمله «فیودور داستویفسکی» نویسنده شهیر به اعدام محکوم شدند. 22 دسامبر 1849 محکومان را در زیر بارش برف در میدانی به ستون های چوبی بستند و دربرابر جوخه اعدام قراردادند. چند ساعت پیش از آن به تزار گفته شده بود که یکی از محکومان به اعدام داستویفسکیFyodor Dostoevsky است و تزار دستور لغو حکم را داده و این دستور چند ثانیه پیش از شلیک گلوله و در لحظه ای که نظامیان سینه محکومان را نشانه گرفته بودند به محل رسید و داستویفسکی نجات یافت و حکم اعدام به 4 سال تبعید کاهش یافت. وی احساس خود در لحظه ای را که به نظامیان گفته شد آماده شلیک باشند شرح داده است.

تصویر مرتبط
داستویفسکی

1942 – طیاره های جاپانی بارديگر كلكته هند را بمباران كردند. جاپان اندونزي و برمه (ميانمار) را كه از شرق هند فاصله زياد ندارند تصرف كرده بود. در آن زمان هند مستعمره انگلستان بود.

1972 – زمين لرزه اي به شدت اندكي بيش از هفت ريشتر بيش از 12 هزار تن را در يايتخت كشور نيكاراگوئه نابود كرد.

1989 – سقوط حكومت ديكتاتوري “نيكلاي چائوشِسْكو” در كشور روماني

نيكُلاي چائوشِسْكو، رئيس جمهور پيشين روماني، از دسامبر1967م به رياست شوراي دولتي اين كشور منصوب گرديد و علي‏رغم قرار داشتنِ روماني در بلوك شرق، از مخالفان سرسخت اصلاحات سياسي در بلوك كمونيسم به شمار مي‏رفت. وي در سال 1974م از سوي كميته مركزي حزب كمونيست روماني به رياست جمهوري اين كشور انتخاب شد. وي در طول سال‏هاي زمام‏داريش در روماني، با مهارت بسياري سعي در ايجاد موازنه بين شرق و غرب داشت. با اين حال چائوشسكو هم‏چون ساير حاكمان كشورهاي سوسياليستي اروپا، در روماني، ديكتاتوري حزب كمونيست را برقرار كرده بود. برنامه‏هاي اقتصادي او از اوايل دهه 1980، موجب تشديد مشكلات اقتصادي در روماني شد و به تدريج اعتراض‏ها و تظاهرات مردم را برانگيخت. مقاومت چائوشسكو در مقابل انتظارات مردم و جامعه جهاني براي اصلاحات سياسي و اقتصادي در روماني در اواخر دهه 1980، وي را منزوي كرد. در سال 1987م، مشكلات زندگي و شرايط سخت كاري به اعتصابات و راهپيمايى‏هايى منجر شد كه به وسيله پليس سركوب شد. در پايان سال 1989م، رويارويى مردم ناراضي روماني و پليس، كشته‏ها و زخمي‏هاي زيادي برجاي گذاشت و دولت وضعيت فوق‏العاده اعلام كرد ولي گروهي از نظاميان با پشتيباني گسترده مردم، دست به كودتا زدند و چائوشسكو را پس از 24سال زمام‏داري، در 22 دسامبر 1989م سرنگون كردند. در نهايتْ چائوشسكو و همسرش، سه روز بعد، پس از يك محاكمه سريع، به جرم نسل كشي و فساد اقتصادي، اعدام شدند. در طي اين كودتا، هفتاد هزار نفر نيز كشته شدند.

تصویر مرتبط
نيكلاي چائوشِسْكو

زادروزها

۲۴۴ – زادروز دیوکلتیان امپراتور روم از سال ۲۸۴ تا ۳۰۵ میلادی
۱۶۳۹ – زادروز ژان راسین یکی از ۳ درام‌نویس برتر قرن هفدهم فرانسه همراه با کورنی و مولیر
۱۸۵۸ – زادروز جاکومو پوچینی آهنگساز ایتالیایی
۱۸۸۷ – زادروز سرینیواسا رامانوجان ریاضیدان اهل هندوستان
۱۹۶۲ – زادروز رالف فاینس بازیگر انگلیسی

درگذشت‌ها

۶۹ – درگذشت ویتلیوس امپراتور روم
۱۶۰۳ – درگذشت محمد سوم سیزدهمین سلطان امپراتوری عثمانی

۱۸۷۰ – درگذشت گوستاو آدولفو بکر شاعر و داستانسرای اهل اسپانیا
۱۸۸۰ – درگذشت جرج الیوت انگلیسی خالق رمانهای:آدام بد، آسیابی بر رودخانه، سیلاس مارنر ، میدل‌مارچ
۱۹۴۳ – درگذشت بیترکس پاتر نویسنده ادبیات کودک
۱۹۸۹ – درگذشت ساموئل بکت نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس و شاعر ایرلندی

درباره admin

مطلب پیشنهادی

به یاد استاد رحیم خشنواز

  پس از حصول استقلال افغانستان رباب به عنوان شناسنامه فرهنگی این کشور مطرح گردید. …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *