مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 26 ماه قوس برابر با 17 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
1273 – سالروز درگذشت مولانا
مولانا جلال الدين محمد بلخی صوفي بزرگ و صاحب مثنوي 17 دسامبر سال 1273 ميلادي در قونيه (تركيه امروز) درگذشت و هر سال به اين مناسبت مراسمي در كنار مزار او بر پا مي شود كه يك هفته به طول مي انجامد. مولانا جلال الدين محمد بلخی متخلّص به مولوي که بيش از 26 هزار شعر عرفاني سروده است بسال 586 هجري خورشيدي (سی ام سپتامبر 1207 ميلادي = هشتم ماه میزان) در ولایت بلخ يكي از مراكز بزرگ فرهنگ و ادبيات فارسي دری و تمدن این سرزمین به دنيا آمده بود. مثنوي وسعت انديشه و صفاي مولانا را منعكس مي سازد. براي مولوي در سرودن شعر، اداي مقصود بر زينت هاي لفظي ترجيح داشته است. همه جا بر ضد خودپسندي، غرور، جاه، ظاهردوستي و ريا بوده و تاكيد بر راهنمايي و نجات بشر داشته است. مولانا از این جهت به رومی معروف است که مدتی و اواخر عمر در قونیه و در آن زمان در قلمرو روم شرقی (دولت قسطنطنیه) زندگی کرد.
بزرگترین سالون همایش ها در شهر هرات به نام مولانا جلال الدین محمد بلخی مسمی شده است.
وفات اسدالله آرام ( ممثل تیاتر کشور ) /۱۳۹۲
اسدالله آرام یکی از هنرمندان به نام رسیده سینما و تیاتر کشور در چنین روزی وفات وفات یافت.
مرحوم اسدالله آرام پنجاه سال به هنر افغانستان خدمت کرد .
اسدا لله آرام در سال ۱۳۱۵ هش ـ در باغ علیمردان شهر کابل تولد گردید او مکتب ابتداییه و ثانوی را درلیسه حبیبه به پایان رسانید. پدرش الحاج سردار محمد ایوب خان روابط خیلی نزدیک و صمیمانه با استادان موسیقی داشت فرزندانش اسدالله آرام و نجیب الله آرام ـ را نزد استاد غلام حسین پدر آستاد سرآهنگ سرتاج موسیقی افغانستان به شاگردی گماشت . زمانیکه جناب آرام هشت سال داشتند در جمع گروپ ترانه خوانان در زمانیکه استاد علامه سلجوقی و استاد خلیل الله خلیلی که آمریت پوهنی ننداری را به عهده داشتندُ با هنرمندان ترانه خوان دیگر چون سید احمد هلال ُ ابراهیم نسیمُ صبورُ جلیل زلاند ُعبدالرحمن بیکرانُ حمید جلیا و دیگران شامل گروپ ترانه خوانان پوهنی ننداری گردید. آرام بدین طریق و دراثر تشویق پدر بزرگوارش راهی دیار هنر تیاتر شد. نا گفته نباید گذاشت که مرحوم علامه سلجوقی موسس تیاتر افغانستان ُ به هنر و فرهنگ خیلی ارج میگذاشت برای تشویق جوانان و نو جوانان که هنوز هنرمند هم نبودند ُ معاش مقرر کرد و آرام ماهانه با مبلغ سی افغانی معاش در پوهنی ننداری از گروپ ترانه خوانی بدست آورد و بکار هنری آغاز نمود و تا زمانکه افغانستان را در اثر جنگهای بی حاصل و ویرانگر در سال ۱۳۷۱ هش ـ ترک نمودُ عاشقانه در خدمت هنر و فرهنگ قرار داشت. جناب اسد الله آرام اولین بار در یک نمایشنامه تحت عنوان « کار بر اصل » اثر مرحوم عبدالروف بینوا در نقش پسر یک رئیس رشوه ستان روی صحنه ظاهر گردید.
۱۷۷۷ – فرانسه ایالات متحده آمریکا را به رسمیت شناخت.
1830 – درگذشت سيمون بوليوار قهرمان معروف امريكاي جنوبي
سيمون بوليوار، سردار و سياستمدار معروف امريكاي جنوبي در بيستم آوريل 1783م در شهر كاراكاس در ونزوئلا به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، براي ادامه تحصيل راهي مادريد در اسپانيا گرديد و در رشته حقوق فارغ التحصيل شد. بوليوار كه در اواخر انقلاب كبير فرانسه در آن كشور به سر برده بود، پس از بازگشت به كشورش درصدد برآمد تا كشور خود و مناطق امريكاي جنوبي را كه در زير يوغ استعمار اسپانيا بودند، آزاد سازد. از اين رو، مبارزات خود را از سال 1813م آغاز كرد و طي سالهاي متمادي و جنگهاي پياپي، قدرت اسپانيا را در منطقه درهم شكست. بوليوار در جريان اين مبارزاتْ بر آزادي تمامي مناطق امريكاي جنوبي تاكيد ميورزيد و به دنبال استقلال كشورهاي اين منطقه بود. در اين جنگها، وي ممالكي را كه امروزه اكوادور، پرو و كلمبيا ناميده ميشود از چنگ اسپانيا خارج ساخت و به استعمار سيصد ساله آنان پايان داد. بوليوار از آن پس خود به رياست جمهوري اين مناطق انتخاب گرديد. در سال 1825، آزادي پروي عليا از طرف بوليوار اعلام شد و به همين جهت، اين كشور را بوليوي نام نهادند. اين مبارزات، از بوليوار شخصيتي محبوب و الگو ساخت و علاوه بر سرمشقگيري جوانان از او، وي به مظهر مبارزه ضد استبداد در جهان غرب نيز شهرت يافت. او سرسختانه طالب آزادي، عدالت و دموكراسي بود و از اين رو در جريان مبارزات خود، لقب آزادي بخش گرفت. با اين حال، خودخواهي و فرقهگرايىها، مانع از تحقق رؤياي بوليوار در ايجاد فدراسيوني متحد در امريكاي جنوبي شد و بروز برخي مخالفتها، وي را به استفاده از روشهاي ديكتاتوري ناچار ساخت. اين مسئله به كاهش محبوبيت بوليوار انجاميد و باعث شد كه در سال 1830م از قدرت كنارهگيري كند. وي تمام ثروت سرشار و ارثيه هنگفت پدر را در راه پيشرفت انقلاب و آزادي گذاشت تا اينكه در هفدهم دسامبر 1830م در 47 سالگي بر اثر بيماري سل درگذشت. در حال حاضر نيز، سيمون بوليوار در امريكاي لاتين به ويژه ونزوئلا به عنوان قهرمان ملي، معروف است. بوليوار از ديد معاصرانش، رهبري برجسته در مبارزه براي استقلال سياسي امريكاي لاتين بود كه تقريباً با دست خالي قادر شد بر همه موانع و ناكاميهايي كه در راه اداره كردن و حفظ مبارزه دشوار پانزده ساله با اشغالگران اسپانيايي وجود داشت فائق آيد و سلطه آنان را بر امريكاي لاتين پايان بخشد.
1903 – نخستین پرواز با طیاره
17 دسامبر سال 1903 در صحراي «كيتي هاك» ايالت كاروليناي شمالي آمريكا برادران رايت (ارويل و ويلبر رايت) طیاره ای را كه در كارگاه بایسکل سازي شان بر پايه استفاده از مقاومت هوا ساخته بودند به پرواز در آوردند كه به عنوان نخستين پرواز بشر با طیاره ثبت شده است. پرواز بشر با بالون هوای گرم در چهارم جون 1783 صورت گرفته بود. این بالون توسط دو برادر فرانسوی ـ ژاک و ژوزف مون گلفیه ـ ساخته شده بود. بالون ساخت این دو برادر در نوامبر و دسامبر آن سال چند مسافررا هم حمل و در ارتفاع 500 متری با سرعت 22 کیلومتر در ساعت پرواز کرده بود.
برادران رايت 18 دسامبر، و يك روز پس از نخستين پرواز كه پيروزمندانه بود، از دولت آمريكا خواستند كه اختراع آنان را خريداري كند. وزارت جنگ آمريكا مامور بررسي اين درخواست شد و پس از مذاكره و مشاهده اختراع، تصميم گرفت براداران رايت را به خدمت بگيرد و كمك مالي به تكميل اين صنعت بكند.
1914 – انگلستان با استفاده از فرصت جنگ جهاني اول، مصر را به عنوان يك كشور تحت الحمايه خود اعلام كرد.
1914 – عثمانيها كه بر فلسطين حكومت داشتند و به حمايت از آلمان وارد جنگ جهاني اول شده بودند يهوديان را از شهر تل اويو بيرون كردند.
زادروزها:
۱۷۷۰ – زادروز لودویگ فان بتهوون موسیقی‌دانان برجستهٔ آلمانی
۱۷۷۸ – زادروز همفری دیوی شیمیدان بریتانیایی
۱۹۰۵ – زادروز سیمو هایها تک تیرانداز فنلاندی
۱۹۰۸ – زادروز ویلارد لیبای شیمی‌فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۶۰
۱۹۳۶ – زادروز فرانسیس رهبر سریر مقدس؛ حکومت مرکزی کلیساهای کاتولیک جهان
مرگ ها:
۱۲۷۳ – درگذشت مولانا جلال‌الدین بلخی شاعر افغان
۱۸۳۰ – درگذشت سیمون بولیوار قهرمان ملی آمریکای لاتین
۱۹۰۷ – درگذشت ویلیام تامسون ریاضیدان ، فیزیکدان و مهندس بریتانیایی
۱۹۰۹ – درگذشت لئوپولد دوم پادشاه بلژیک
۱۹۴۸ – درگذشت اورویل رایت از مخترعین طیاره
۱۹۸۷ – درگذشت مارگریت یورسنار رمان‌نویس ، نمایشنامه‌نویس، شاعر و پژوهشگر فرانسوی
۲۰۰۳ – درگذشت جين کرين بازيگر آمريکايي و برنده جايزه بهترين بازيگر زن اسکار
۲۰۱۱ – درگذشت کیم جونگ-ایل رهبر کره شمالی از ۱۹۹۴ تا 2011
