مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 13 ماه قوس برابر با 4 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویدادها:
2006 – هوگو چاوز، پیروز انتخابات ونزوئلا
سحرگاه چهارم دسامبر 2006 هنوز شمارش آراء در ونزوئلا از 78 درصد تجاوز نكرده بود كه اعلام شد هوگو چاوز (تلفظ محلي: چاوس) دوباره پيروز شده، رقيب او كنار رفته و ايرادي هم به انتخابات كه ناظران بي طرف بر نظم و استاندارد بودن آن صحه گذارده اند وارد نيامده است. در آن لحظه از 78 درصد آراء خوانده شده، 6 ميليون از آن هوگو چاوس و كمي بيش از سه ميليون متعلق به رقيب او بود. به اين ترتيب مردي كه در اجلاس رسمي مجمع عمومي سازمان ملل، جورج بوش رئيس جمهور وقت آمريكا را «اهريمن» خوانده بود، شش سال ديگر و چهار سال پس از انقضاي حكومت بوش در قدرت باقي ماند و کوشيد فرضيه خود – سوسياليسم قرن 21 را به اجرا درآورد. با اصلاح قانون اساسي ونزوئلا، چاوس به رغم ابتلاء به بيماري سرطان در انتخابات سال 2012 رياست جمهوري ونزوئلا شرکت کرد و برنده شد.
هوگو چاوز نخستين بومي (Amerindian) ونزوئلايي است كه رئيس اين كشور شده است. وي بيشتر اوقات كاپشن سرخ مي پوشد، و داراي يك فولكس واگن قديمي است كه در جريان انتخابات دسامبر 2006 و پس از اعلام پيروزي، آن را مي راند.
1110 – صليبيون بندر صيدا را پس از يك محاصره طولاني تصرف كردند . اين بندر كه 25 قرن پيش به دست نيروهاي مهاجم بابل ويران گرديده بود به دستور كوروش بزرگ با هزينه ايران بازسازي شده بود. صيدا اينك در قلمرو لبنان است .
1131 – عمر خیام نیشاپوری (غیاث الدین ابوالفتح) فیلسوب، ادیب، ریاضی دان و فضا شناس معروف در این روز در 83 سالگی در زادگاه خود شهر نیشاپور درگذشت. وی 18 ماه می 1048 به دنیا آمده بود.
1829- رسم قديمي «سوتي Suttee» در هند كه سوزاندن زن پس از مرگ شوهر و با يک آتش بود ممنوع شد،
گرچه بعدا هم كم و بيش به صورت داوطلبانه ادامه يافت. طبق اين رسم، زن با جسد شوهر متوفايش در يك زمان و يك محل آتش زده مي شدند. طبق آثار به دست آمده در راجستان و ماديا پرادش، اين عمل از سال 400 ميلادي و شايد پيش از اين زمان در هند مرسوم بود. ساتي Sati در سانسکريت به معناي زن نجيب و زن وفادار است.
1943 – یوسیپ بروز تیتو Josip Broz Tito رهبر پارتیزانهای یوگوسلاوی که با نیروی اشغالگر آلمانی مبارزه مسلحانه می کرد تشکیل دولت در تبعید یوگوسلاوی را اعلام داشت.
1995 – اسحاق رابين نخست وزير اسرائیل به دست يك جوان اسرائيلي كشته شد.
اسحاق رابين
1856 – حمله نيروهاي انگليسي به خارك و بوشهر ایران در پي تصرف هرات توسط ايران
هنگامي كه انگلستان در سال 1856م درگير جنگ كريمه در اروپا بود، ناصرالدين شاه قاجار، به تحريك و تشويق روسها كه در جنگ كريمه با انگليسيها درگير شده بودند، به هرات لشكركشي كرد و با استفاده از گرفتاري انگليس در جنگ كريمه، هرات را در اول نوامبر 1856م به تصرف خود در آورد. دولت انگليس در همين روز به ايران اعلان جنگ داد. بلافاصله هشت كشتي جنگي انگليس با تعدادي كشتيهاي بخاري و بادي به حركت در آمده و در چهارم دسامبر همان سال، بنادر و جزاير ايران در خليج فارس را مورد حمله قرار دادند. در نتيجه تا پايان سال، جزيره خارك و بندر بوشهر به تصرف نيروهاي انگليسي در آمد و در جنوری سال 1857م، سربازان انگليسي و هندي با پيشروي در داخل خاك ايران، تا ناحيه كرمان پيش رفتند. در همين احوال، قواي انگليس در حوالي خرمشهر پياده شدند و كشتيهاي جنگي آنان، اهواز را به تصرف خود در آوردند. ناصرالدين شاه كه از عاقبت كار بيمناك شده بود، با اعزام نمايندهاي به پاريس، خواستار ميانجيگري فرانسه در اين زمينه گرديد. در نتيجه قراردادي در چهارم مارچ 1857م منعقد شد كه به موجب آن، دولت ايران تعهد داد كه در برابر خروج نيروهاي انگليس، از ايران، بيدرنگ هرات را تخليه و از هرگونه ادعاي حاكميت و سلطنت بر افغانستان صرف نظر نمايد و ثانياً بندرعباس و چاه بهار را در ازاء مبلغ ناچيزي اجاره، به واليِ مسقَط در كشور عُمان واگذار كند. بند دوم، موضوعي بود كه به هيچ وجه ارتباطي به اختلافات ايران و انگليس نداشت. به تعقیب آن امیر دوست محمد خان که به قصد تصرف هرات کابل را ترک نموده بود، این شهر را متصرف و اتحاد افغانستان با مرز بندی های امروزی محقق گردید.
1899 – استفاده از واكسن حصبه براي اولين بار
در چهارم دسامبر 1899م، براي اولين بار واكسن حصبه به منظور پيشگيري از اين بيماري در انسان، مورد استفاده قرار گرفت. واكسنِ حصبه، ابتدا توسط دو محقق فرانسوي كشف شد و سپس “هاوتن” داکتر انگليسي آن را كامل نمود و سرانجام يك محقق ديگر استفاده از اين واكسن را براي عموم مردم ميسر ساخت.
۱۵۳۴ – سلطان سلیمان اول، پادشاه عثمانی بغداد را از ایران گرفت.
سلطان سلیمان
مناسبت ها:
زادروز ها:
۱۵۹۵ – ژان شاپلن شاعر و منتقد قرن شانزدهم میلادی اهل فرانسه.
۱۷۹۵ – توماس کارلایل متفکر و تاریخدان شهیر اسکاتلندی.
۱۸۳۵ – ساموئل باتلر نویسنده و داستان نویس ساختارشکن دوره ویکتوریایی.
۱۸۷۵ – راینر ماریا ریلکه از مهم‌ترین شاعران قرن بیستم زبان آلمانی.
۱۸۸۱ – اروین فون ویتزلبن یک فیلد مارشال آلمانی در دوره رایش سوم و فرمانده لشکر اول ورماخت.
۱۸۹۲ – فرانسیسکو فرانکو دیکتاتور اسپانیا.
۱۸۹۹ – چارلی اسپنسر بازیکن فوتبال.
۱۹۱۳ – رابرت آدلر دانشمند و مخترع اتریشی.
۱۹۲۱ – دیانا دربین بازیگر و خواننده کانادایی.
۱۹۲۴ – جان پورتمن معمار آمریکایی تبار.
۱۹۲۵ – آلبرت بندورا روان شناس کانادایی-آمریکایی.
۱۹۴۲ – جما جونز بازیگر انگلیسی سینما و تئاتر.
۱۹۴۵ – روبرتا بوندار فضانورد اهل کشور کانادا.
۱۹۴۹ – جف بریجز بازیگر آمریکایی برندهٔ جایزه اسکار.
۱۹۵۱ – پاتریشیا وتینگ بازیگر آمریکایی.
۱۹۵۵ – کاساندرا ویلسون بازیگر آمریکایی.
۱۹۵۷ – اریک ریموند برنامه نویس، محقق و تاریخ‌نگار فرهنگ هکرهای رایانه‌ای.
۱۹۶۴ – سرتاب ارنر خواننده پاپ ترکی.
۱۹۶۴ – مریسا تومه بازیگر تئاتر، فیلم و تلویزیونی اهل آمریکا.
۱۹۶۸ – میک بارومن شناگر اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
۱۹۶۹ – جی-زی رپر و تهیه کننده و تاجر آمریکایی.
۱۹۷۳ – تایرا بنکس مجری برنامه‌های تلویزیونی، بازیگر، مدل پیشین و بازرگان اهل آمریکا.
جی-زی
۱۹۷۳ – فری کورستن یک تولید کننده و دی جی هلندی در سبک ترنس.
۱۹۷۶ – کریستینا گرووز اسکیت‌باز سرعت بر یخ، اهل کانادا.
مرگ‌ها
۷۷۱ – کارلمان یکم پادشاه فرانک‌ها.
۱۱۳۱ – خیام فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و رباعی سرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی.
۱۳۳۴ – ژان بیست‌ودوم یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم.
۱۶۴۲ – کاردینال ریشلیو بزرگ‌زاده، سیاست‌مدار و روحانی فرانسوی.
۱۶۷۹ – توماس هابز از فیلسوفان سیاسی برجسته انگلستان.
1781 – گوتهولد لسینگ نويسنده و مورخ معروف آلماني
۱۷۹۸ – لوییجی گالوانی دانشمند و طبیب و فیزیکدان سرشناس ایتالیایی.
1892 – وایت ویتمن اديب معروف امريكايي
۱۹۳۳ – اشتفان گئورگه شاعر، مترجم و ویراستار اهل آلمان.
۱۹۳۵ – شارل ریشه زیست‌شناس فرانسوی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و طبی در سال ۱۹۱۳ به خاطر مبارزه با بیماری آنافیلاکسی (شوک آلرژیک).
۱۹۴۵ – توماس هانت مورگان زیست‌شناس آمریکایی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۳۱۲ به خاطر پی بردن به نقش کروموزوم ها در وراثت بود.
۱۹۷۵ – هانا آرنت فیلسوف (فلسفه سیاسی) و تاریخ‌نگار زن آلمانی – یهودی تبار.
۱۹۷۶ – بنجامین بریتن آهنگساز، نوازنده پیانو و رهبر ارکستر بریتانیایی.
۱۹۸۷ – روبن مامولیان کارگردان سینما و تئاتر ارمنی-آمریکایی.
۱۹۹۳ – فرانک زاپا آهنگساز، نوازنده گیتار الکتریک و کارگردان فیلم آمریکایی.
۲۰۱۱ – سوکراتس آهنگساز، بازیکن معروف و کاپیتان تیم ملی فوتبال برازیل.
۲۰۱۲ – واسیلی بلوف نویسنده بزرگ روسیه.
۲۰۱۲ – بس کوپر آهنگساز، از تاریخ ۲۱ جون ۲۰۱۱ تا زمان درگذشتش پیرترین انسان جهان بود.
*****
