579 – ابتکار خسرو انوشیروان و اقتباس لنین
14 اكتوبر سال 579 ميلادي جاركش ها در خيابانهاي تيسفون (مدائن = سلمان پاک ــ 36 کیلومتری جنوب بغداد) پايتخت آن زمان آریانا به راه افتادند تا خبر پيروزي سپاه اعزامي آریانا بر رومي ها در سوريه و بازپس گرفتن اين سرزمين را به آگاهي مردم برسانند و بگويند كه خود را براي مراسم سان و رژه و جشن نظامي كه پس از ورود اسيران رومي و پرچمهاي گرفته شده از ايشان به تيسفون برگزار خواهد شد آماده كنند.
در اين جنگ كه پنجم اكتوبر (طبق اسناد قسطنطنيه، ششم اكتوبر؛ زيرا 6 اكتوبر كار شمارش اسيران و زخمي ها پايان يافته بود) به پيروزي آریانا انجاميد 20 هزار نظامی رومي اسير و 27 هزار تن ديگر كشته شده بودند. سپاه اعزامي آریانا به اين جنگ مركب از 40 هزار سوار و يكصد هزار پياده بود. 11 هزاران تن از این سواران زرهپوش (دارای جوشن) بودند. خسروانوشيروان شاه وقت آریانا 26 اكتوبر، سه هفته بعد از اين پيروزي پس از 48 سال حكومت درگذشت. اصلاحات اداری ـ قضایی او درجهان الگو شده و از «تاریخ» لقب «دادگر» گرفته است بویژه رسیدگی مستقیم او به نامه ها و شکایات اتباع. چندماه پس از پیروزی انقلاب بلشویکی روسیه، لنین در بخشنامه سال 1918 خود ضمن اشاره به ابتکار خسروانوشیروان مبنی بر تماس مستقیم با مردم و ایجاد دفاتر در سراسر کشور برای دریافت شکایات و اطلاع از وضعیت مردم، دستور داد که یک سازمان سراسری دریافت نامه و پیشنهادها در روسیه ایجاد و ماحصل کار در روزنامه حزب و روزنامه دولت منتشر شود. این اقدام لنین پس از درگذشت او کمرنگ شد و ….
1944 – روزي كه مارشال رومل خودكشي كرد
14 اكتوبر سال 1944 فيلد مارشال اروين رومل Erwin Rommel (تلفظ انگليسي آن: رامُل) نابغه نظامي و افسر معروف آلمان كه متهم به آگاهي قبلي از توطئه سوء قصد نسبت به جان هيتلر شده بود خودكشي را بر محاكمه شدن ترجيح داد، زيرا كه به باور وی محاكمه اش به تضعيف روحيه نظاميان آلمانی درحال جنگيدن مي انجاميد و به سود آلمان نبود. طبق برخی نوشته ها، در اين روز دو ژنرال آلماني با رومل ملاقات كردند كه يكي از اين دو راه را انتخاب كند: خودكشي و حفظ عنوان قهرماني و دفن با تشريفات نظامي و رعايت احترامات؛ يا محاكمه در دادگاه نظامي و … و او خودكشي را برگزيد.
رومل در لحظه سوء قصد به هيتلر دربيمارستان بستري بود زيرا كه در جبهه نرماندي زخمي شده بود. گويا سوء قصدكنندگان قبلا اورا از تصميم خود آگاه ساخته و اين عمل را به سود آلمان كه ديگر اميدي به پيروزي اش مگر تكميل سلاح اتمي نبود مي دانستند. اتهام رومل کتمان توطئه بود در اینکه چرا تصمیم سوء قصد را پس از آگاه شدن از آن گزارش نکرده بود. رومل 52 سال عمر كرد.
اشتباه استراتژیک هیتلر تعرض نظامی به روسیه و نیز درگیری همزمان در بیش از یک جبهه بود. وی تاریخ ملل را به دقت نخوانده و بر تجربه گذشتگان واقف نبود.
1946 – تشكيل سازمان بين المللي استندرد
سازمان بينالمللي استندرد از جمله مجامعي است كه بعد از جنگ جهاني دوم در 14 اكتبر 1946م تأسيس شده است. اين سازمان كه براساس حروف اول آن، “ايزو” ناميده ميشود، مهمترين سازمان جهاني در رشته تدوين و تعميم استاندارد در سطح بينالمللي است. “ايزو” در تمام رشتهها به جز رشته برق و الكترونيك و مواد دارويى فعاليت دارد و رشتههاي ياد شده بر عهده دو سازمان بينالمللي الكترونيك و سازمان بهداشت جهاني است. علاوه بر كميتههاي فني، تعدادي كميتههاي عمومي نيز زير نظر شوراي ايزو تشكيل شده تا درباره مسائل عمومي، فني و اداري اين سازمان بررسي و مطالعه نمايند. پيشنهادات اين كميته ها براي تصويب، به شورا عرضه ميگردد. مقر سازمان بينالمللي استاندارد در شهر “ژنو” واقع در كشور سوئيس است.
1947 – چوك ييگر خلبان آمريكايي جنگنده با يك طیاره كه موتور موشكي داشت، براي نخستين بار سرعت صوت را شكست و با سرعتي بيش از 1000 كيلومتر در ساعت پرواز كرد.
1981 – در پی ترور محمد انورسادات توسط گروه اسلامگرای جهاد اسلامی، حسنی مبارک رئیس جمهور مصر شد.
زادروزها
۱۶۳۳ – زادروز جیمز دوم پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند از ۱۶۸۵ تا ۱۶۸۸
۱۸۹۰ – زادروز دوایت آیزنهاور سی و چهارمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۲۷ – زادروز راجر مور بازیگر انگلیسی، سومین جیمز باند سینما
۱۹۳۰ – زادروز موبوتو سسه سوکو رئیس جمهور زئیر از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۹۷
۱۹۴۰ – زادروز کلیف ریچارد خواننده، نوازنده، بازیگر و کارآفرین انگلیسی
۱۹۷۸ – زادروز آشر بازیگر و خوانندهٔ آمریکایی
درگذشتها
۱۰۹۲ – درگذشت خواجه نظامالملک طوسی وزیر دو تن از شاهان سلجوقی
۱۹۴۴ – درگذشت اروین رومل فرماندهٔ نیروهای آلمانی، ملقب به «روباه صحرا»
۱۹۵۹ – درگذشت ارول فلاین بازیگر استرالیایی
۱۹۸۴ – درگذشت آلیس نیل نقاش و پرترهنگار آمریکایی.
۱۹۹۷ – درگذشت هارولد رابینز نویسنده آمریکایی.
۱۹۷۷ – درگذشت بینگ کرازبی خواننده و بازیگر آمریکایی
۱۹۹۰ – درگذشت لنارد برنستاین رهبر ارکسترموسیقی کلاسیک اهل ایالات متحده آمریکا
۲۰۱۰ – درگذشت بنوا مندلبرو ریاضیدان فرانسویتبار آمریکایی، پدر هندسه برخالی
*****