امروز 8 ماه میزان برابر با 30 سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در افغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
رویداد ها:
رای مخالف افغانستان به عضویت پاکستان در سازمان ملل متحد/1326 شمسی
نماینده افغانستان در سازمان ملل متحد در چنین روزی در برابر پزیرش پاکستان در آن سازمان، رای مخالف داد. پاکستان که در همان سال پس از جدایی از هندوستان، استقلال خویش را بدست آورده بود، بخاطر سرحدات قبایلی و مناطق پشتونستان که در معایده خط دیورند سال 1893 میلادی میان امیر عبدالرحمن خان و بریتانیای کبیر ، در قلمرو خاک هندوستان و اینک جزء خاک پاکستان در آمده بود، با افغانستان اختلاف نظر پیدا کرد و گهگاه این اختلافات به منازعات مرزی بدل شد.
شروع ریاست جمهوری داکتر نجیب الله/1366
نجیب الله پلکان ترقی را در حزب دموکراتیک خلق از جنبش دانشجویی در کابل آغاز کرد و تا بالاترین مقام حزبی و دولتی رسید.
او آخرین رئیس جمهوری دولت تحت حمایت شوروی سابق در افغانستان بود که در مقایسه با سه رئیس جمهوری پیش از خود نفوذ بیشتری در میان مردم و هواداران حزب داشت.
نجیب الله در سال ۱۳۲۶ خورشیدی در کابل به دنیا آمد، ولی پدر او، اختر محمد، اصلاً از قوم احمدزی پشتون های پکتیا بود. پدر نجیب الله در سالهای دهه ۱۳۴۰ خورشیدی وابسته تجاری کنسولگری افغانستان در پشاور پاکستان بود.
نجیب الله در دوره ریاست جمهوری خود دست به اصلاحات گسترده ای در نظام و سیاست های حزبی وارد کرد، حتی نام حزب را تغییر داد و حزب دموکراتیک خلق را به حزب وطن تغییر نام داد.
او جرگه بزرگی را در سال ۱۳۶۶ برگزار کرد و این جرگه قانون اساسی جدیدی را به تصویب رساند. در این قانون اساسی آزادی های زیادی برای شهروندان کشور، از جمله آزادی رسانه ها و تشکیل احزاب سیاسی تضمین شد.
احترام به “دین مقدس اسلام” و پیروی از آن برای دولت الزامی شد و نجیب الله حتی خود در برخی از گردهمای های مذهبی در کابل شرکت می کرد.
خروج ارتش شوروی سابق از افغانستان، ۲۶ دلو/بهمن ۱۳۶۷ و کودتای نافرجام شهنواز تنی، وزیر دفاع دولت نجیب الله در ۱۶ دلو ۱۳۶۸، از مهمترین رویدادهای نظامی دوره ریاست جمهوری او شمرده می شود.
نجیب الله با خروج نیروهای شوروی از افغانستان با سخنرانی های مردم پسند خود از طریق رادیو و تلویزیون دولتی با لحن صمیمانه و خودمانی تلاش کرد سیاست آشتی جویانه خود را توسعه دهد.
اما گروههای مجاهدین مستقر در پاکستان و ایران این سیاست او را ناشی از ضعف دولت کابل و نوعی نیرنگ تلقی کردند و در سال ۱۳۶۸ خورشیدی عملیات بزرگی را با هدف سقوط دولت نجیب الله در جلال آباد در شرق افغانستان آغاز کردند.
ولی این عملیات با شکست سختی مواجه شد و این شکست نظامی به نحوی این پیام را به مجاهدین رساند که دولت او علی رغم خروج ارتش شوروی سابق از افغانستان، همچنان به قوت خود باقی است.
وفات سر محقق محمد اسلم افضلی، تاریخ نگار و معاون پیشین اکادمی علوم افغانستان/1397
پروفیسور محمداسلم افضلی استاد تاریخ و معاون پیشین اکادمی علوم افغانستان در اثر مریضی که عاید حالش گردیده بود، امروز یکشنبه هشتم ماه عقرب ۱۳۹۷ دیده از جهان فروبست.
مرحوم افضلی متولد شهر هرات بود و آخرین حضور وی در محافل فرهنگی اشتراک در سمپوزیم بین المللی امیرعلی شیرنوایی در ماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی میباشد. از این تاریخ به بعد استاد افضلی نسبت به مریضی که عاید حالش شده بود، کمتر در محافل و برنامه های فرهنگی و هنری شرکت نموده می توانست.
سر محقق محمد اسلم افضلی از نویسندگان و مورخین برجسته کشور بود که تالیات و مقالیات بیشماری در حوزه تاریخ و ادبیات دارد.
کتاب هرات در عهد تیموریان یکی از تالیفات ایشان به شمار می آید که توسط انتشارات احراری به نشر رسیده است.
این اثر ارزشمند به مناسبت برگزاری کنفرانس بین المللی هرات در گذرگاه تاریخ و در سال ۱۳۹۰ به نشر رسید.
331 پیش ازمیلاد – سومين جنگ اسكندر مقدوني با آریایی ها
سومين جنگ اسكندر مقدوني با آریایی ها سي ام سپتامبر سال 331 پيش از ميلاد در Gaugamela واقع درمنطقه اربلا (اربيل ـ كردستان امروز عراق) روي داد كه در اين جنگ هم آریانا به دليل ضعف فرماندهي و وجود اختلاف ميان سران خاندان هخامنشي و سوء مديريت داريوش سوم ـ شاه وقت ـ موفق نبود و دست به عقب نشيني زد.
داريوش سوم پس از نخستين جنگ، فرصت كافي براي آماده كردن ارتش داشت، زيرا اسكندر به مصر رفته بود.
«تاريخ» شكست آریایی ها در جنگ دفاعي با اسکندر را به پاي غفلت و عدم كفايت داريوش سوم نوشته است.
1452 – درست يك سال پيش از پايان قرون وسطا، نخستين كتاب با دستگاه چاپ «يوهان گوتنبرگ» به چاپ رسيد.
1938 – «پیمان مونیخ» به تشویق نخست وزیر وقت انگلیس «نویل چمبرلین»، برای خشنودسازی آدولف هیتلر و پیشگیری از وقوع جنگ جهانی دوم به امضا رسید. طبق این معاهده؛ فرانسه و انگلیس، موافقت خود را با ملحق شدن «سودتنلند» چکسلواکی به آلمان نازی اعلام کردند.
1941 – کشتار ۳۳٬۷۷۱ یهودی بهدست یک واحد ویژهٔ «اس اس» آلمان نازی در دره تنگی به نام «بابی یار» در حد فاصل شمالی شهر کی اف در اوکراین در عرض ۳۶ ساعت و در این روز به پایان رسید. این واقعهٔ هولوکاستی به «قتلعام بابی یار» شهرت یافت.
زادروزها
۱۲۰۷ – زادروز مولانای بلخ شاعر و عارف اهل تصوف، سراینده منظومهٔ مثنوی معنوی
۱۸۷۰ – زادروز ژان باپتیست پرَن فیزیکدان فرانسوی، برندهٔ جایزه نوبل سال ۱۹۲۶
۱۹۲۴ – زادروز ترومن کاپوتی نویسنده اهل ایالات متحده آمریکا
۱۹۷۵ – زادروز ماریون کوتیار بازیگر و خوانندهٔ فرانسوی، برندهٔ جایزه اسکار
درگذشتها
۴۲۰ – درگذشت جروم کشیش ایلیریایی، مترجم کتاب مقدس از عبری به لاتین
۱۹۵۵ – درگذشت جیمز دین بازیگر آمریکایی
۱۹۸۵ – درگذشت سیمون سینیوره بازیگر فرانسوی
۱۹۸۵ – درگذشت چارلز فرانسیس ریشتر زلزله شناس آمریکایی
۱۹۹۰ – درگذشت پاتریک وایت نویسندهٔ استرالیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۷۳
۲۰۱۱ – درگذشت رالف استاینمن ایمنیشناس و زیستشناس سلولی کانادایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و طبی
*****