تقویم تاریخ ( 14 ماه اسد )

امروز 14 ماه اسد برابر با 5 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تافغانستان و جهان اتفاقات زیادی به وقوع پیوسته است و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم. 

رویداد ها:

دستگیری و قتل نینواز، استاد بی بدیل موسیقی کشور/1358
فضل‌احمد ذکریا (نینواز) که بعد از کودتای ۷ ثور ۱۳۵۷ و حاکم شدن رژیم وابسته به روسها، به جنبش مقاومت علیه خلقی‌ها و پرچمی‌هاپیوسته بود، در قیام قهرمانانه بالاحصار کابل در ۱۴ اسد ۱۳۵۸ شرکت جست و از همانجا دستگیر  و ناپدید گردید که با احتمال قوی در پولیگونهای زندان پلچرخی در کنار هزاران مبارز دیگر تیرباران گردیده‌است.

 (نینواز) زاده سال ١٣١٢ در منطقه یکه‌توت کابل میباشد. پدرش فیض محمد کابلی وزیر معارف و خارجه و از جمله سیاستمداران و نویسندگان حکومت شاهی بود که شعر هم می‌سرایید.
نیواز از بزرگترین، بهترین و محبوب ترین هنرمندان افغانستان محسوب میشود، او هنرمند بی بدیل و خسته ناپذیر افغانستان بود.
نیواز کمپوزیتور بزرگ، تصنیف ساز، آوازخوان،نغمه ساز و هنرمندی بود که جمله هنرمندان افغانستان از او ذکر ها دارند.
نینواز کمپوزهای ماندگاری برای هنرمندان مشهور افغانستان مثل احمد ظاهر، ساربان، مهوش، حسیب دلنواز و دیگران ساخته که تا حال پرشنونده ‌ترین آهنگهای افغانی می‌باشند. می‌توان گفت که شهرت جهانی این هنرمندان مدیون استعداد بی‌نظیر نینواز است.

 

“من نینوازم شبهای هجران نی می‌نوازم” ، “خورشید من کجایی، سرد است خانهٔ من”، “شد ابر پاره‌پاره، چشمک بزن ستاره”، “ستا د سترگو بلا واخلم” و “شیرین عمر چه تیریژی” از کمپوزهای ساخته استاد نینواز می‌باشند.
نینواز کسی است که بلبل خوشخوان و مست غزل خوان افغانستان احمد ظاهر را رشد داده و احمد ظاهر به او از دل و جان احترام داشت.
در سوانح نینواز خوانده ام که پول هنگفت را به غربا، بینوایان و منلگ ها بنام خدا صدقه میداد و از آنها دعای خیر میخواست.
نینواز نام مشهوریست که جامعهء افغانستان مخصوصا منورین و هنرمندان منامش فخر و مباهات دارند.

” نینواز بعد از ختم تحصیل در دانشکده حقوق دانشگاه کابل، به حیث کارمند در وزارت امور خارجه ایفای وظیفه می‌کرد. نینواز بعدا در سال 1353 رسما در وزارت اطلاعات و کلتور استخدام گردید.
از مرحوم نینواز یک دختر بنام سحر بجا مانده که با خوانندهٔ جوان احسان امان ازدواج نموده است و یک پسر بنام حارث، که در آمریکا بسر می‌برند.

 


وفات استاد غلام جیلانی جلالی، شاعر و نویسنده مطرح کشور/1356

دوتنه:غلام جيـلاني جلالي.png
غلام جیلانی دقیق پدر علی احمد جلالی، وزیر داخله انتقالی اسلامی افغانستان، از شعرا و نویسندگان مطح کشور بود. وی از اولین اساتیدی بود که در پوهنحی ادبیات و علوم بشری تدریس کرد. از استاد جلالی تالیفات بسیاری به یادگار مانده است.
استعفای حکمتیار از پست وزارت امور خارجه دولت مجاهدین در تاکستان/1368
گلبدین حکمتیار طی کنفرانس مطبوعاتی، حکومت موقت مجاهدین را بی اعتبار خوانده و از مسئولیت وزارت خارجه حکومت مجاهدین استعفاء کرد.
1962 – مرگ ناگهاني مريلين مونرو و نگاهي كوتاه به زندگينامه او

مريلين مونرو بازيگر 31 فيلم سينمايي پنجم اوت سال 1962 در خانه اش در لس آنجلس « مرده » يافته شد. پوليس گزارش كرد كه در كنار تختخواب او يك شيشه قرص خواب آور به دست آمد و جسد طوري قرار داشت كه دستش به سوي تلیفون دراز بود و به نظر مي رسد كه با آخرين رمق ، تلاش كرده بود كه تلفن كند. گزارش پوليس تعبير به خودكشي مريلين 36 ساله شده بود تا نتيجه معاينه جسد از سوي طب عدلی شهر اعلام شود. رسانه هاي امريكا از مريلين كه شايعاتي در باره معاشرت او با دو تن از كندي ها ( رئيس جمهوري و دادستان وقت امريكا ) در افواه وجود داشت، به عنوان جذابترين زن آن زمان ياد مي كردند.

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟

داستان زندگي مريلين كه نام قانوني اش « نورما جين بيكر » بود و بدون تغيير آن در محکمه ، خود را مريلين مونرو معرفي مي كرد، از همان آغاز با ديگران متفاوت بود كه شنيدنش گوشه اي از تاريج اجتماعي جامعه او را باز تاب مي دهد. مريلين اول جون 1926 در لس آنجلس به دنيا آمده بود.

پدر او شناخته نشد و مادرش كه در يك استوديو فيلمسازي كارمند فني بود حاضر نشده بود كه پدر او را فاش سازد. هنوز كودك بود كه مادرش به بيماري شديد اعصاب مبتلا شد و به تيمارستان انتقال يافت و مريلين را به پرورشگاه يتيمان سپردند ، ولي بانويي از دوستان مادرش او را هنگامي كه 11 ساله بود از پرورشگاه گرفت و بزرگ كرد.

مريلين 16 ساله بود كه شوهر آن زن به دليل جنگ ( جهاني دوم ) به شرق آمريكا منتقل شد و استطاعت نداشت كه مريلين را با خود ببرد . در اين وضعيت مريلين راهي جز ازدواج با پسر همسايه كه مايل به زندگي با او بود نداشت زيرا نمي خواست كه به پرورشگاه باز گردد . او با اين مرد كه جواني 21 ساله به نام جيمي بود ازدواج كرد. طولي نكشيد كه جيمي به دليل ادامه جنگ مجبور شد كه در كشتي كار كند و مريلين نيز در غياب شوهر در يك كارخانه كه عمدتا مايحتاج سربازان جبهه ها را توليد مي كرد مشغول بكار شد .

به منظور تشويق زناني كه در غياب مردان خود جاي خالي انان را در كارخانه ها گرفته بودند ، روزنامه هاي آمريكا تصميم به تهيه عكس و گزارش از اين زنان گرفتند . عكاسي كه به كارخانه محل كار مريلين در محله «بوربانك» لس آنجلس رفته بود متوجه زيبايي خيره كننده او شد و عكسش را به يك مجله پر تيراژ داد و انتشار يافت.

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟

انتشار اين عكس سبب شد كه مديران بنگاههاي تبليغاتي ( تهيه آگهي هاي تجاري ) سراغ مريلين بروند تا در عكسهاي تبليغ كالا، مدل آنها شود . چون دستمزد خوبي پيشنهاد كرده بودند ، مريلين پذيرفت و مدل آگهي شد و ديري نپاييد كه مورد توجه فيلمسازان سينما كه عكسهاي او را در آگهي هاي تجاري مي ديدند قرار گرفت.

سال 1945 (سال پايان جنگ) شوهر مريلين به خانه بازگشت ، ولي با مريلين تازه اي رو به رو شد كه كار هنر را بر خانه داري و شوهر ترجيح مي داد.

جيمي به آساني مريلين را كه خواهان جدايي بود طلاق گفت . مريلين نزد« لاناترنر» و دو بازيگر ديگر كه به او نزديك شده بودند با فنون نمايش آشنا شد و در سال 1946 با كمپاني توليد فيلم سينمايي «قرن 21» قرارداد امضاء كرد و طولي نكشيد كه با يك بسكتباليست معروف هم ازدواج كرد.

مريلين كه زني باهوش بود، خيلي زود متوجه شد كه نبايد استثمار كمپاني هاي آزمند شود و درصدد داير كردن يك استوديو فيلمسازي از آن خود بر آمد ؛ به نيويورك رفت و ضمن تكميل هنر نمايش و درام مستقلا به تهيه فيلم پرداخت.

وي كه از شوهر دومش نيز جدا شده بود در جريان تهيه فيلم متوجه ضعف خود در نوشتن فيلمنامه شد و با «آرتو ميلر» نمايشنامه نگار معروف ازدواج كرد و كار او رونق گرفت.

ازدواج مريلين با آرتور پنج سال طول كشيد و در سال 1961 از هم جدا شدند و از آن پس مريلين، تنها زندگي مي كرد و بكار فيلم مي پرداخت و جوائز هنري را يكي پس از ديگري مي ربود. پيرامون او جنجالهايي هم به راه افتاده بود و شايعاتي شنيده مي شد كه مرگ ناگهاني اش اعلام گرديد.

در پي مرگ مريلين ، يك روانپزشك مدعي شد كه قبلا مريلين دوبار به فكر خودكشي افتاده بود. مرگ مريلين يك فيلم جالب او را كه سي و يكمين فيلمش بود نيمه تمام گذارد ه بود و همين امر بردامنه ترديدها هم افزود.

1945 – بمباران اتمی هیروشیما توسط آمریکا

پنجم آگوست سال 1945 به وقت آمريكا (ششم آگوست به وقت ژاپن) يك بمب افكن «بي – 29» امريكا نخستين بمب اتمي را بر شهر هيروشيما در ژاپن فرو افكند كه در همان لحظه بيش از شصت هزار تن كشته و افزون بر 120 هزار تن ديگر مجروح شدند كه بسياري از مجروحين و آسیب دیدگان (حدود 110 هزار تَن از آنان) نيز به تدريج جان سپردند.

اين بمباران اتمي ساعت 9 و 15 دقيقه بامداد به وقت محلي انجام شد. بمب معادل 20 هزار تُن «تي.ان.تي.» قدرت انفجار داشت. خلبان هواپيمايي كه بمب را فروافكند سرهنگ پال تيبتز Paul W. Tibbets, Jr بود كه نام مادرش «انولاگي Enola Gay» را روي بدنه هواپيما نوشته بودند. وی بعدا سرتیپ شد و یکم نوامبر 2007 در نود و دو سالگی درگذشت. پس از انفجار بمب، برقي خيره كننده جهيد و متعاقب آن، ابری سياه ناشي از سوختن و ذوب شدن آن چه كه در زمين بود به آسمان بلند شد و در ارتفاع 300 متری، قارچ سفيد رنگي از اين ابر برخاست كه تا ارتفاع هفت كيلومتري زمين بالا رفت. اين بمب در روي زمين به مساحت چهار مايل مربع همه چيز را نابود كرده بود. جمعيت هيروشيما پيش از حمله اتمي 345 هزار تَن بود. سه روز بعد، دومین بمباران اتمی صورت گرفت و شهر ناگاساکی ِ ژاپن بمباران شد که در این بمباران نیز نزدیک به 80 هزار کشته شدند و شش روز پس از آن، و در پانزدهم آگوست ـ دولت ژاپن اعلام کرد که تسلیم می شود و جنگ جهانی دوم پایان یافت. این جنگ ششم ماه می 1945 در جبهه های اروپا و پس از تسلیم شدن آلمان پایان یافته بود. وجود همین سلاح اتمی که چهار سال پس از بمباران ژاپن، از انحصار یک دولت خارج شد، تا کنون مانع از وقوع جنگ جهانی دیگری شده است. این سلاحِ مظهر قدرت بازدارنده از تعرّض به دارنده آن نیز شناخته شده است. با بمباران اتمی ژاپن، دوران تاریخی تازه ای در جهان آغاز شده است و قدرت های دارنده این سلاح به جای جنگ از نوع متعارف آن، وارد نبرد نطق و نوشته (جنگ رسانه ای ـ جنگ مصاحبه، اخطار و تهدید) و در دهه های اخیر جنگ از طریق تحریم کشور مورد هدف شده اند.

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
ابري قارج مانند ، پس از بمباران اتمي از شهر برخاست. پس از انفجار، برق بدون صدايي زده شد و نوري چندين برابر خورشيد ساطع گرديد

اینک هیچیک از کارکنان بمب افکن انولا گی در قید حیات نیست و Theodore Van Kirk (هلندی تبار) در آخرین هفته جولای 2014 در 93 سالگی درگذشت. وی در ایالت جورجیای آمریکا زندگی می کرد. ولی این بمب افکن سالم مانده و در موزه هوایی ـ فضایی آمریکا در حومه واشنگتن نگهداری می شود و دیدن آن آزاد است.

در همين روز در سال 1963 پيمان منع آزمايشهاي هسته اي در جوّ زمين و داخل اقيانوس ها امضاء شد و از آن پس اين آزمايشها در زير زمين انجام گرفته است.
در سال1995 نيز به مناسبت پنجاهمين سالروز بمباران اتمي هيروشيما صدها هزار تَن در اين شهر اجتماع كردند.

آمريكا از آگوست سال 1939 (و به نوشته برخی از مورّخان، به توصيه و ترغيب آلبرت اينشتاين) كار توليد سلاح اتمي را آغاز كرده بود كه نخستين بمب، 16 جولاي (بيست روز پيش از بمباران اتمي هيروشيما) در ايالت نيومكزيكو آمريكا آزمايش شده بود.

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
چند منظره از شهر هيروشيما در آگوست 1945 و پس از بمباران اتمي ـ ویرانی کامل

1962 – دستگیری نلسن ماندلا

«نلسون ماندلا» كه به پدر آفريقا معروف شده است به اتهام تلاش براي براندازي دولت سفيد پوستان (اقليت) آفريقاي جنوبي دستگير و بعدا به حبس ابد محكوم شد كه پس از 27 سال زندان آزاد گرديد و رهبر وطن خود شد

 

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
نلسون ماندلا

زادروزها

۱۸۰۲ – زادروز نیلس هنریک آبل ریاضیدان نروژی، از پایه گذاران جبر مدرن
۱۸۴۴ – زادروز ایلیا رپین نقاش برجسته روس

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
نیلس هنریک آبل

۱۸۵۰ – زادروز گی دو موپاسان نویسنده فرانسوی
۱۹۰۵ – زادروز آرتیوم میکویان، از بنیانگذاران شرکت هوافضایی میگ.

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
گی دو موپاسان

۱۹۰۵ – زادروز واسیلی لئونتیف اقتصاددان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل اقتصاد

۱۹۳۰ – زادروز نیل آرمسترانگ فضانورد آمریکایی ، نخستین انسانی که بر کره ماه گام نهاد.
۱۹۶۸ – زادروز مارین لو پن سیاستمدار فرانسوی ، رهبر جبهه ملی فرانسه

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
نیل آرمسترانگ

درگذشت‌ها

۸۸۲ – درگذشت لویی سوم پادشاه فرانسه
۱۷۲۹ – درگذشت توماس نیو کامن مخترع انگلیسی ، مخترع نخستین موتور بخار برای تلمبه کردن آب

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
توماس نیو کامن

۱۸۹۵ – درگذشت فریدریش انگلس فیلسوف و انقلابی کمونیست آلمانی ، نزدیک‌ترین هم‌کار کارل مارکس
۱۹۶۲ – درگذشت مریلین مونرو بازیگر و مانکن مشهور آمریکایی

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
فریدریش انگلس

۱۹۸۴ – درگذشت ریچارد برتون بازیگر انگلیسی
۲۰۰۰ – درگذشت الک گینس بازیگر انگلیسی ، برنده جایزه اسکار

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
ریچارد برتون

۱۳۸۳ – درگذشت حسین پناهی، شاعر و بازیگر سینما و تلویزیون ایران.

14 مرداد - 5 آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟
حسین پناهی

*****

درباره admin

مطلب پیشنهادی

به یاد استاد رحیم خشنواز

  پس از حصول استقلال افغانستان رباب به عنوان شناسنامه فرهنگی این کشور مطرح گردید. …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *