مجله دوربین دانشنامه هرات، ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی 
امروز 26 ماه دلو برابر با 15 فبروری تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ اتفاقات زیادی برای افغانستان و جهان ببوقوع پیوسته است . و ما به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
خروج كامل نيروهاي شوروي از افغانستان و روز ملي كشور / 1367 شمسی
ميخائيل گورباچف، آخرين رئيس جمهور اتحاد جماهير شوروي، پس از به دستگيري قدرت در مورد حضور ارتش سرخ در افغانستان اعلام كرد، بايد هر چه سريعتر اين روند پايان گيرد. از اين رو، با گذشت ده سال از اشغال نظامي افغانستان توسط ارتش سرخ شوروي، در اثر مقاومت مجاهدان مسلمان افغان، قواي متجاوز از اين كشور خارج شدند. هدف شوروي از اشغال افغانستان در سال 1979م تثبيت حكومت دست نشانده مسكو در كابل و گسترش نفوذ شوروي به سوي جنوب آسيا بود. نيروهاي شوروي كه شامل يكصد هزار نفر بودند، طي دو مرحله، خاك افغانستان راترك كردند و تجاوز بيحاصل خود را پايان دادند. براساس آمارهاي رسمي ارتش شوروي، نتيجه حضور سربازان اين كشور در افغانستان عبارت بود از: بيش از سيزده هزار كشته، 35 هزار زخمي و سيصد نفر ناپديد.
خروج نظامیان شوروی از خاک افغانستان
رویداد ها به اساس تقویم میلادی:
590 – روزی که خسروپرویز شاه ایران شد
در چنین روزی خسرو پرویز نوه خسروانوشیروان به عنوان بیست و دومین شاه آریانا از دودمان ساسانیان در تالار بزرگ کاخ سلطنتی تیسفون (طاق کسری) تاجگذاری کرد. بزرگان وقت پدر او ـ هرمز چهارم را برکنار و بازداشت کرده بودند که بعدا کشته شد. هرمز را پیش از کشتن، نابینا کرده بودند. اسپهبد بهرام مهران (بهرام چوبین) این روش جا به جایی را یک توطئه اعلام کرد، پادشاه شدن خسرو پرویز را نپذیرفت و تا تعیین پادشاه به روش درست، زمام اموررا به دست گرفت. خسروپرویز که چنین دید از تیسفون گریخت و برای جلب کمک به قسطنطنیه رفت. موریس امپراتور روم شرقی به این شرط که خسرو از ارمستان و لازیستان [منطقه ساحلی گرجستان که آبخیزستان ـ آبخیزیا ـ گوشه ای از آن بود] بگذرد حاضر شد نیروی نظامی دراختیار او بگذارد تا به شاهی بازگردد. این نیروی خارجی بهرام چوبین را به منطقه فرارود فراری داد.
خسرو پرویز نوه خسروانوشیروان
1788 – پای انگلیسی ها به استرالیا باز شد
کاپیتان آرثر فیلیپ
26 جنوری 1788 نخستین گروه انگلیسی ها در استرالیا مستقر شدند. محل استقرار اين انگليسي ها را كاپيتان «جان هانتر» معاون فرمانده كشتي ها يافته بود كه يك پيشرفتگي 1600 متر در 800 متر آب در خشكي بود و منظره زيبايي داشت.
در این روز آرثر فیلیپ افسر نیروی دریایی انگلستان و فرمانده گروه، نقطه ورود انگلیسی ها به استرالیا را به نام وزیر داخله دولت متبوع «سیدنی ـ اینک بزرگترین شهر استرالیا» اعلام کرد، هفتم فبروری 1788 و پس از استقرار انگلیسی ها در سيدني، پرچم انگلستان بالا رفت و آرثر فیلیپ این سرزمین هفت میلیون و ششصدهزار کیلومتری [کیلومتر مربع] را به نام جورج سوم ملک طلق انگلستان خواند و سپس کشتار میلیونها بومی استرالیا آغاز شد. آرتور فيليپ فرمانده مهاجران ، پيش از استقرار در اين نقطه مجبور شده بود دوكشتي فرانسوي را كه در آن نزديكي سرگرم اكتشافات بودند با شليك توپ دور سازد. آرثر فیلیپ با یازده کشتی خود 736 مرد مجرم زندانی و 188 زن مجرم را از انگلستان به استرالیا منتقل کرده بود که در تاریخ، نخستین مهاجران انگلیسی استرالیا بشمار آورده شده اند و قرارگاه آنان «پنال کلنی = مهاجر نشین مجرمان» نوشته شده است. شمار این مجرمان مهاجر تا سال 1792 به سه هزار و 546 مرد و 766 زن رسیده بود. بيشتر اين مجرمان به بيماري مقاربتي و امراض ديگر از جمله آبله مبتلا بودند. بوميان استراليا از آنان با فريادهاي «وارا ــ وارا » يعني برويد گم شويد استقبال كردند، ولي مهاجرين تفنگ داشتند و كاري از بوميان براي بيرون راندشان ساخته نبود و بعدا اين بوميان بودند كه اراضي و جان خودرا به مهاجران باختند. نخستین اروپاییان که به استرالیا رسیده بودند هلندی ها و بعد از آنان فرانسویان بودند. آبل تاسمان هالندی 24 نوامبر 1642 به استرالیا رسید و چون این سرزمین میان اقیانوس هند جنوبی و اقیانوس آرام جنوبی واقع شده است نام اُسترالیا (جنوبی) برآن نهاد. انگلیسی ها خواستند این نام را به «ویلز جنوبی نو» تغییر دهند که موفق نشدند. [نام تاسمان بر یک جزیره بزرگ استرالیا باقی مانده است]
جنگ دريايي ميان فرانسه و انگليس در سواحل هند كه هفت ماه به طول انجاميد، از سري جنگهاي اين دو كشور براي تسلط استعماري بر هندوستان و چپاول منابع آن بود. قبل از اين جنگ، فرانسه در پي شكست از انگليس در جنگ سيزده ماهه مَدرَس با امضاء قرارداد پاريس، از هند چشمپوشي كرده بود. اما آغاز مجدد جنگ در روز پانزدهم فبروری 1782م نشان داد كه فرانسويها به آساني نميتوانند از مطامع استعماري خود در هند بگذرند. با وجود آن كه جنگ دريايي هفت ماهه به نفع فرانسه تمام شد، اما اين كشور نتوانست عملاً بار ديگر به هند بازگردد و انگليس همچنان به عنوان استعمارگر اصلي شبه قاره هند در اين سرزمين باقي ماند.
15 فبروری سال 1933 به سوي فرانكلين د. روزولت كه به رياست جمهوري آمريكا انتخاب شده بود، اما هنوز كار خودرا آغاز نكرده بود پنج مرمی فیر شد كه يكي از مرمی ها به شهردار شيكاگو اصابت كرد و اورا كشت. در اين تيراندازي به روزولت آسيبي وارد نيامد.
وي براي سپاسگزاري از مردم كه اورا انتخاب كرده بودند در حالي كه در يك خودرو روباز ايستاده بود و نطق مي كرد تيراندازي شد. شهردار شيكاگو كه از ياران روزولت بود روي ركاب موتر ايستاده بود. در اين تيراندازي چهار تن ديگر مجروح شدند. براي شنيدن اظهارات روزولت بيش از ده هزار تن اجتماع كرده بودند. تيرانداز كه «زينگارا» نام داشت دستگير شد. پوليس اسنادي به دست آورد كه نشان داد تيرانداز از هواداران فرضيه آنارشيسم (حکومت شوراها به جاي افراد) بود.
روزولت دقایقی قبل از تیراندازی
1944 – شهر برلین پايتخت رايش سوم ( حكومت هيتلر ) توسط 891 بمب افكن انگليسي ــ آمريكايي بمباران شد كه از لحاظ تعداد طیاره در طول تاريخ بي سابقه است.
1960 – قيام سانْتاماريا عليه رژيم سالازار ديكتاتور پرتغال
حكومت پرتغال از سال 1932م تحت حاكميت آنتونيو سالازار ديكتاتور پرتغال قرار داشت كه به عنوان نخستوزير در حدود 40 سال اين مقام را حفظ كرد. دكترين “سالازاريسم” مبتني بر ديكتاتوري سياسي و اجتماعي و اصلاحات اقتصادي و تأمين رفاه عمومي بود. ايجاد نظام تك حزبي و اعمال ديكتاتوري مطلق باعث شد تا گالوائو كه از نويسندگان و نظاميانِ اين كشور بود در جريان يك شورش، در 15 فبروری 1960م، كشتي سانتاماريا كه متعلق به پرتغال بود را تصرف نمايد. اين عمليات كه به عنوان يك شورش تلقي گرديد با پس دادن كشتي به پرتغال و پناهنده شدن گالوائو به برازيل خاتمه يافت. دو سال بعد در جريان يك قيام داخلي، سربازخانههاي اين كشور به تصرف طرفداران گالوائو درآمد كه آنهم ناكام ماند. سالازار تا اواخر سال 1968م به حاكميت خود ادامه داد و سرانجام در سال 1970م درگذشت.
سالازار
2005 – دامنه سایت یوتیوب معروفترین وبسایت اشتراک ویدیو و چهارمین سایت پربازدید جهان شروع به کار کرد.
2010 – عکسی از رویداد 11 سپتامبر که پس از 8 سال منتشر شد
پس از برخورد نخستین طیاره مسافربر ربوده شده به برج دوقلوهای شهر نیویارک در یازدهم سپتامبر 2001 به «گرگ سمندینگر Greg Semendinger» پیلوت هلی کوپتر پولیس نیویارک دستور داده شده که باخدمه مربوط سریعا خودرا به محل حادثه برساند تا اگر فردی و یا افراد موفق برسانیدن خود به پشت بام ساختمان شده باشند آنان را نجات دهد. این هلی کوپتر در 500 متری برجها بود که هواپیمای دوم به برج اصابت کرد. Greg هدایت هلی کوپتر را به کمک خلبان سپرد و از انفجار ناشی از اصابت هواپیمای دوم عکس گرفت. این عکس منحصر به فرد (عکس پایین) تا 15 فبروری 2010 منتشر نشده بود که در این روز پس از هشت سال و پنج ماه انتشار یافت:
زادروزها
۱۶۳۸ – زادروز زیب‌النسا، شاعر هندی؛ از شاعران سبک هندی در ادبیات فارسی دری .
۱۵۶۴ – زادروز گالیلئو گالیله، دانشمند و مخترع ایتالیایی .
زیب‌النسا
۱۸۶۱ – زادروز شارل ادوارد گیوم، فیزیک‌دان سویسی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۰.
۱۹۵۴ – زادروز مت گرینیگ، کارتونیست ، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی؛ خالق سیمپسون‌ها و فیوچراما.
گالیلئو گالیله
۱۳۲۱ – ناصر ممدوح، دوبلور و بازیگر ایرانی
۱۸۷۳ – انریکو کاروسو خواننده اپرای ایتالیایی
انریکو کاروسو
۱۳۳۱ – داریوش طلایی نوازندهٔ تار و سه‌تار ایرانی.
درگذشت‌ها
۱۷۸۱ – درگذشت گوتهولد افرایم لسینگ، نویسنده، فیلسوف، ناشر و منتقد ادبی آلمانی.
۱۹۵۹ – درگذشت اون ویلانز ریچاردسون، فیزیک‌دان انگلیسی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۸ .
اون ویلانز ریچاردسون
۱۹۶۵ – درگذشت نت کینگ کول، موسیقی‌دان، پیانیست جاز و خواننده باریتون آمریکایی.
۱۹۸۸ – درگذشت ریچارد فاینمن، فیزیک‌دان آمریکایی .
۲۰۰۷ – رابرت آدلر دانشمند و مخترع اتریشی.
رابرت آدلر
*****
منابع:
-پسایت ایرانی نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-جراید و روزنامه های افغانستان
– سایت ایرانیراسخون
